MAPA POZIOMÓW ŚWIADOMOŚCI
Na mapie poziomów świadomości Davida R. Hawkinsa wstyd znajduje się na samym dole, najbardziej destrukcyjny; uczuciem z nim związanym jest upokorzenie, procesem eliminacja. Obezwładnia psycho-fizycznie, uniemożliwia uczenie się, dotyczy oddzielenia. Z badań Brene Brown, badaczki wstydu, empatii, wrażliwości, wyłoniła się taka jego definicja: „Wstyd to niezwykle bolesne uczucie lub przeświadczenie, że posiadamy skazę, która sprawia, że nie zasługujemy na miłość lub przynależność”.
DOŚWIADCZENIE WŁASNE
Pamiętam jak podczas zajęć tanecznych nauczycielka nasza porównała doświadczanie wstydu do przechodzenia przez bagno. Jak bardzo trafna była i jest to dla mnie metafora, jednocześnie wyobrażenie umożliwiające wyjście z niego, z tego stanu psycho-fizycznego; jak lina rzucona ten obraz był; poruszanie się w tym stanie, z tą emocją aktywną było jak poruszanie się po bagnie właśnie – tak – z całym jego blokowaniem ruchów, gęstością, i grzęźnięciem.
BRENE BROWN O WSTYDZIE
Pozwolę sobie zacytować Brene Brown raz jeszcze bo dopełnia obrazu ten fragment, uważam: „Przeciwstawianie się wstydowi to strategia ochrony łączności – naszej łączności z samymi sobą i naszych relacji z tymi, na których nam zależy. Jednak opór ten wymaga poznania lub myślenia i na tym właśnie polega wielka przewaga wstydu. Gdy wstyd nadchodzi, wtedy niemal zawsze stajemy się ofiarami układu limbicznego. Innymi słowy, kora przedczołowa, w której zachodzą procesy związane z myśleniem, analizowaniem i tworzeniem strategii, ustępuje miejsca prymitywnej części mózgu odpowiedzialnej za decyzje o walce lub ucieczce”.
SPOSOBY RADZENIA SOBIE ZE WSTYDEM
Medytacja uważności/praktyka uważności, która jest praktyką łączenia się i bycia, nieosądzająco i z życzliwością, z doświadczeniem własnym takim jakim ono w danej chwili jest, może pomóc się odnaleźć w silnym porwaniu emocjonalnym jeśli takie nastąpi, pomóc z niego wyjść, rozeznać się w tym co się dzieje lub wydarzyło, i może też być praktyką stopniowego uwalniania, rozbrajania tej czy innych emocji zalegających.
Praktyka uważności to też praktyka komunikowania różnych poziomów własnych/samej, samego siebie ze sobą.
Brene Brown wyróżnia cztery elementy, które mają prowadzić do odzyskania empatii i uzdrowienia: 1) rozpoznanie wstydu i zrozumienie, co go wywołuje 2) praktykowanie świadomości krytycznej 3) wychodzenie do ludzi 4) mówienie o wstydzie . Zainteresowanych szczegółami tych kroków odsyłam do książki autorki pt.: Z wielką odwagą. Jak odwaga bycia wrażliwym zmienia to, jak żyjemy i kochamy, jakimi rodzicami i liderami jesteśmy. Jeśli temat jest Ci bliski, gorąco polecam.
Jeśli umieścisz wstyd w szalce Petriego, potrzebuje on trzech składników, aby rosnąć wykładniczo: tajemnicy, milczenia i osądu. Jeśli włożysz tę samą ilość wstydu do szalki Petriego i oblejesz go empatią, nie przetrwa.
Brene Brown